Apple hakkında gelen son bilgiler yeterince iyi değil. İphone satışları eski ivmesinde değil. Yeni çıkan ürünler yeterli patlamayı yapamıyor.
Apple, dünyanın en değerli şirketlerinden biri olabilir. Fakat, kendini yenilemezse, o da ciddi anlamda güç kaybedecek. Neden mi?
Apple eskisi kadar gözde değil. Eskisi kadar parlak, ilgi çekici değil. Yani bir sorun var. Bu sorun her geçen gün daha da belirginleşiyor. Hakkındaki dedikodular artıyor. Peki neden?
Apple’ın kaybetmesinin asıl nedeni, onu Apple yapan özellikleri kaybetmesi, bunlardan uzaklaşması. Bu da onu sıradanlaştırıyor. Artık o eski Apple yok.
Peki bunlar neler?
1) Apple artık asi değil
Ünlü Superbowl reklamını hatırlarsınız. O meşhur, çarpıcı reklamı. Atıf yaptığı asi, isyankarları. Apple’ı bugünlere getiren o asi ve isyankar ruhtu. Bu ruh sayesinde olmaz denilenleri yaptı, değişmez denenleri değiştirdiler. Dünya çapında bir başarı öyküsü yarattılar. Arkadan gelen birçok marka için ilham kaynağı oldular. Fakat Apple bu özelliğini kaybediyor. Artık ne asi ne de isyankar.Bu ruhtan uzaklaştı. Diğer markalar ile arasında çok fazla fark kalmadı. Apple onlara, onlar Apple’a benzemeye başladı. Ve giderek sıradanlaşıyor.
2) Artık arzu nesnesi değil
Steve Jobs’un pazarlama dehası Apple ı bir arzu nesnesi haline getirmişti. Moda haline gelmişti. İnsanlar İpod, İphone almayı bir statü göstergesi olarak görüyordu. Bu cihazlara sahip olmayı, kendine has tasarımlarını göstermeye bayılıyorlardı. Fakat artık öyle değil.
Son dönemde kendini yenileyemeyince arzu nesnesi olma özelliğini de kaybetti. Birçok rakibi devreye girdi. Artık rakipleri çok fazla satış yapabiliyor. Aradaki fark hem tasarım hem cihazlar anlamında kapandı. Hatta bazı rakipleri daha iyi cihazlar çıkarmaya başladı. Bu da insanların Apple kadar rakiplerini de takip etmesine neden oldu. Kendine has bu özelliğini kaybetti.
3) Apple artık dünyayı değiştirmiyor
Bu yüzyıla damgasını vuran kişi, hiç şüphesiz Steve Jobstur. Ve marka olarak da Apple’dır. Kişisel bilgisayar kavramına çok şey kattılar. İnovasyon yaptılar. İpod, İphone ve İpad ile tam anlamıyla devrim yaptılar. Bugün sosyal ağlar bu derece önemliyse bunda Apple’ın ciddi payı var. Eğer akıllı telefonlar, tabletler bu derece yaygınlaşmasaydı, internete bağlı kişi sayısı bu derece artmasaydı sosyal ağlar bu kadar önemli olmayacaktı. Belki de şu an yaşadığımız dijital devrimi yaşamamış olacaktık. Çünkü Sosyal Ağların yükselişe geçtiği 2007 sonrası ile akıllı telefon ve tablet kullanımdaki artış paralellik gösteriyor. Bu iki olay birbirini tamamlıyor.
Apple, kendi mavi okyanusunu oluşturmuş ve kendi pazarını kendisini oluşturmuştu. Fakat zaman içinde pazar bu özelliğini kaybetti. ( Bu konuda Mavi Okyanus Stratejisi yazımızı okuyabilirsiniz.)
Fakat bir gerçek daha göze çarpıyor. Apple artık dünyayı değiştirmiyor. Çığır açıcı, yön verici bir buluş yapmıyorlar. Kendi yaptıklarının ötesine geçemiyorlar. Daha hızlı taklit ediliyorlar. Yeni bir cihaz ortaya koyamıyorlar.Yeni ürün lansmanları hayal kırıklığı ile sonuçlanıyor. Bu da onun devrim yapan, çığır açan şirket olma özelliğini kaybetmesine neden oluyor. Bu, kaybetmesinin, geriye düşmesinin en önemli nedenlerinden biri.
Bir marka için kalıcı olmanın yolu değişimi ve gelişimi sürekli kılmaktan geçer. Apple gibi kendine has markalarda ise bu yol, onları güçlü kılan özellikleri kaybetmemekten geçiyor. Fakat son dönemde bu özellikleri kaybetmeye başladı. Bu durum onun önce imajını ve itibarını daha sonra da satışlarını etkileyecek. Eğer ileriki dönemde güçlü olduğu konularda gerekli adımları atmazsa, kayıpları kalıcı hale gelebilir.
Unutmamak lazım, “daha iyi olmaya çalışmayan, iyi olarak da kalamaz.”
Bu yazıyı beğendiyseniz, Strateji nedir? yazısını da okuyabilirsiniz.